ΕΚΛΟΓΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ

Στις χθεσινές εκλογές κληρώθηκα με άλλους συναδέλφους να διασφαλίσω την ανόθευτη και ακριβή έκφραση της βούλησης των πολιτών στην κάλπη, στις πιο κρίσιμες ίσως εκλογές της μεταπολιτευτικής ελληνικής ιστορίας. Η εμπειρία ήταν πρωτόγνωρη και για μένα καθώς επωμίστηκα αυτήν την ευθύνη για πρώτη φορά στη δικηγορική μου καριέρα, και δεν ντρέπομαι να ομολογήσω πως χωρίς την βοήθεια αγαπητού φίλου που τον πήρα μαζί μου ως γραμματέα δύσκολα θα μπορούσα να ανταποκριθώ σε τέτοια και τόσο καθήκοντα. Και ειλικρινά θαύμασα το πλήθος των συναδέλφων που ανταποκρίνονται επί χρόνια σε ακόμα πιο δύσκολες συνθήκες από αυτές ενός μικρού εκλογικού τμήματος σε ένα χωριό του σερραϊκού κάμπου.

Παρά το άγχος -και την επιτεινόμενη με την πάροδο της ώρας κούραση- κάποιοι χαρακτηριστικοί τύποι εκλογέων τράβηξαν την προσοχή μου, με την τάση τους την ώρα της ψηφοφορίας και με έβαλαν σε σκέψεις.

ΟΙ ΕΞΟΡΓΙΣΜΕΝΟΙ: για διάφορους λόγους. Χαρακτηριστική περίπτωση ηλικιωμένου που μπήκε στο παραβάν βρίζοντας χωρίς διάκριση δίκαιους και αδίκους, με σαφή πρόθεση να τους τιμωρήσει με την ψήφο του όλους “αυτούς που κλέψανε τη χώρα” χωρίς όμως να τους κατονομάζει, και χωρίς να πείθει πως και ο ίδιος ξέρει σε ποιους αναφέρεται.

ΟΙ ΠΙΣΤΟΙ: στο κόμμα που στήριξαν ή (και) τους στήριξε χρόνια. Ψήφισαν κατά κανόνα από τους πρώτους, με το χαμόγελο στα χείλη, δήλωνα ευθαρσώς νεο-δημοκράτες και όλοι αναφέρονταν στους στενούς δεσμούς που τους ενώνουν με τον “αυριανό” πρωθυπουργό. Φαντάζομαι πως η απογοήτευσή τους θα είναι μεγαλύτερη από αυτή του ίδιου του κ. Σαμαρά αν δεν βρεθεί σε αυτή τη θέση.

ΟΙ ΑΝΑΠΟΦΑΣΙΣΤΟΙ: κρίνονται ως τέτοιοι με το μαχητό τεκμήριο του χρόνου που περνούσαν στο παραβάν. Ζευγάρι μεσηλίκων που μπήκε με φόρα να ψηφίσει με την πρόφαση επείγοντος ταξιδιού καθυστέρησε διπλάσιο χρόνο από το μέσο όρο των λοιπών υποψηφίων. Για να δικαιολογηθεί στους οργισμένους συγχωριανούς της που διαπίστωναν πως θα αργούσαν εξαιτίας τους στο κυριακάτικο τραπέζι η σύζυγος είπε: “Μα αφού δεν ξέρω τι να ρίξω.... είναι και πολλά....”

ΟΙ ΚΑΙΝΟΥΡΙΟΙ: δηλ. αυτοί που ψηφίζουν πρώτοι φορά. Ο πατέρας ψηφίζει μέσα, ο γιος μόλις έχει ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα και τον περιμένει καθισμένος σε μία καρέκλα της αίθουσας. Τον ρωτώ πως νοιώθει. Μου αντιγυρίζει ένα βλέμμα όλο απορία και απαντά “Καλά...” που ερμηνεύεται σε “Τι το τόσο σημαντικό έκανα δηλαδή και με ρωτάς;”

ΟΙ ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΜΕΝΟΙ: κυρίως μεγαλύτερης ηλικίας. Αντί να βρίζουν σαν τους οργισμένους, ψιθυρίζουν σα να δικαιολογούνται με θλιμμένη φωνή όταν τους βοηθώ στο παραβάν να ψηφίσουν: “Εγώ παιδάκι μου δεν πιστεύω να αλλάξει τίποτα, τσάμπα σε ταλαιπωρώ και εσένα. Απλά ήρθα να ρίξω τη ριμάδα την ψήφο για να έχω τη συνείδησή μου ήσυχη...”. Η όπως είπε ένας παππούς με αφοπλιστική ειλικρίνεια: σήμερα τους ψηφίζουμε, αύριο θα μας αλλάξουν τα φώτα”.

ΟΙ ΑΣΤΕΙΟΙ: που απλά δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν τη σημασία αυτού που κάνουν. Έρχονται χασκογελώντας και φεύγουν ξεκαρδισμένοι, αστειεύονται με τα μέλη της επιτροπής, ένας μάλιστα ήθελε να.... φωτογραφηθεί και μαζί μου, αναγκάζοντάς με να τον σύρω στην έξοδο. Δεν νοιώθουν πως αυτό που κάνανε κλεισμένοι στο εκλογικό παραβάν είναι σοβαρό, πως θα καθορίσει το μέλλον τους το δικό τους και των επόμενων γενεών. Πολλοί λένε πως θέλουν “να βγει Χρυσή Αυγή να πέσει και λίγο ξύλο”.

ΟΙ ΕΝΕΡΓΟΙ: “42 χρόνια μένω στη Γερμανία. Δεν ψήφισα παρά μόνο τώρα, που τα πράματα είναι κρίσιμα. Και ας έβαλα τα εισιτήρια από την τσέπη μου, χωρίς καμία ενίσχυση από κανένα κόμμα”. Μου δήλωσε χωρίς να αποζητά ούτε εύσημα ούτε συμπάθεια. Πήρε την ταυτότητά του και έφυγε ο εξηντάρης μετανάστης από τη Γερμανία.

Ο γράφων δεν είναι πολιτικός αναλυτής, για την ακρίβεια η πολιτική μάλλον είναι πεδίο που δεν το καταλαβαίνω. Αλλά με βάση τους τύπους εκλογέων που συνάντησα τολμώ μία πρώτη ερμηνεία του εκλογικού αποτελέσματος, τουλάχιστον στο τμήμα που άσκησα τα καθήκοντά μου. Παρά τη διατήρησή των δυνάμεων του δικομματισμού στο μικρό γραφικό χωριό ο κόσμος “ψάχνεται”: πολλά νέα σχήματα, όπως “δημιουργία ξανά”, η “Δράση”, ο “Σύνδεσμος για την Εθνική Ενότητα” και άλλα, έλαβαν ψήφους. Δεν πιστεύω πως ήταν απλή διάθεση αστεϊσμού. Μάλλον μία απεγνωσμένη προσπάθεια του λαού για “κάτι άλλο” κάτι διαφορετικό, που από τον τίτλο του υπόσχεται μία αλλαγή, μία διαφορά σε μία ατμόσφαιρα που οι παλιές ιδέες, ιδεολογίες και σχήματα μοιάζουν ανήμπορες να διαλύσουν το σκοτάδι, τη νύχτα που δείχνει να έρχεται.

Σε πανελλαδικό επίπεδο η αναζήτηση αυτή φανερώθηκε ακόμα πιο έντονη. Θελήσαμε να δώσουμε μία ευκαιρία και στους άλλους, τους απέναντι, τους αντί-μνημονικούς. Να δούμε πως, μετά από τόσο χρόνια κυβερνήσεων του μετριοπαθούς αλλά και άχρωμου και -όπως αποδείχτηκε διεφθαρμένου- κέντρου, τα περιθωριοποιημένα -αριστερά και δεξιά- άκρα του πολιτικού μας συστήματος θα καταφέρουν να μας βγάλουν από την κρίση, να πραγματοποιήσουν όσα τάζουν. Ηθελημένη τύφλωση ανάλογη του 2009 ή συνειδητή αλλαγή; Ο χρόνος και οι -πιθανότατες-επόμενες κάλπες θα δείξουν.

Κλείνοντας το σημείωμα αυτό θα ήθελα να ευχαριστήσω από καρδιάς όλους τους ανθρώπους που πήγαν να ψηφίσουν και πέρασαν από το τμήμα που ήμουν και εγώ, που παρά τη ζέστη περίμεναν να πάρουν το πακέτο -κυριολεκτικά-των ψηφοδελτίων και να διαλέξουν, να αποφασίσουν οι ίδιοι για το μέλλον τους. Να τους ευχαριστήσω και για την ευταξία της διαδικασίας, και για τη φιλοξενία και για το κέφι αλλά και για το χαμόγελο που σκορπούσαν απλόχερα. Αν μόνο ήξεραν πόσο μας έλειψε...